Osobowość ryb to klucz do ich przetrwania. Ale czym ona jest i jak ją określić?
Kiedyś się mówiło, że "dzieci i ryby głosu nie mają". Dzisiaj coraz uważniej słucha się głosu dzieci. A ryby? One wciąż niewiele mówią, ale za to naukowcy prowadzą badania nad ich… osobowością.
Czy ryby mają osobowość?
Foto: Shutterstock/Adnan Buyuk
Jak wiadomo, ryba rybie nierówna, ale nie wynika to jedynie z różnic w ich wyglądzie, wielkości czy smaku. Nawet w ramach tego samego gatunku są różnice, i to wyraźne, w osobowości poszczególnych osobników. Jak jednak to zmierzyć, skoro nie można z nimi o tym porozmawiać?
Jak poznać osobowość ryby?
Badania dotyczące osobowości ryb i jej wpływu na przetrwanie są prowadzone na Uniwersytecie Warszawskim. A czym jest owa osobowość? - O osobowościach zwierząt mówimy wtedy, kiedy widzimy utrzymujące się w czasie różnice w zachowaniu między osobnikami jednego gatunku. Czyli badając osobowości, badamy zachowania - wskazuje dr Barbara Pietrzak z Instytutu Ekologii na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Tak więc w osobowości zwierząt naukowców interesuje to, co mogą zaobserwować lub zmierzyć. - Nie wnikamy w przekonania, odczucia, to, co się dzieje wewnątrz zwierzęcia, i to, co te zachowania generuje: przyglądamy się behawiorowi i go mierzymy. Na tej podstawie określamy, że osobniki jednego gatunku mają taką lub inną osobowość - tłumaczy dr Pietrzak.
Jakie cechy ryby decydują o przetrwaniu?
A osobowość często decyduje o przetrwaniu. Oto przykład: Odważne płocie pływają bliżej powierzchni wody, gdzie mogą paść ofiarą kormoranów. Te strachliwe trzymają się obrzeża trzcin, jednak tam są z kolei narażone na ataki szczupaków.
Jednak nie tylko odwaga może być decydująca. - Obserwowałyśmy, jak, w zależności od osobowości, ryby jednego gatunku są zdolne do przekroczenia przegrody na rzece: znalezienia przepławki i wpłynięcia w nią - daje przykład rozmówczyni Moniki Suszek. Bo to, czy ryba ominie przeszkodę, zależy od stopnia jej śmiałości bądź skłonności do eksploracji terenu.
Badane jest także, jak, zależnie od osobowości, ryby reagują na zanieczyszczenia chemiczne i jak sobie radzą ze zmienioną chemią wód, w których żyją. Jak ich śmiałość (bądź jej brak) pomaga w radzeniu sobie ze zmieniającym się przepływem wody i jej rosnącą temperaturą, co jest związane ze zmianą klimatu.
Piotr Radecki/k